10 Ιούν Ο Διαβήτης στα Παιδιά

Στις περισσότερες περιπτώσεις ο παιδικός και εφηβικός διαβήτης χαρακτηρίζεται ως Διαβήτης τύπου 1. Οφείλεται σε έλλειψη ινσουλίνης, καθώς τα κύτταρα που συνθέτουν την ορµόνη αυτή καταστρέφονται από το ανοσοποιητικό σύστηµα. Η αντιµετώπισή του γίνεται µε χορήγηση ενέσεων ινσουλίνης καθηµερινά εφόρου ζωής.

Μόλις περίπου το 5% των παιδιών µε Σακχαρώδη Διαβήτη εµφανίζουν Διαβήτη τύπου 2, ο οποίος συνήθως εµφανίζεται σε ενήλικες. Άλλες µορφές διαβήτη (π.χ. τύπου MODY) είναι πολύ σπανιότερες.
Ο Διαβήτης τύπου 1 είναι η δεύτερη συχνότερη χρόνια παιδική νόσος. Κάθε χρόνο περισσότερα από 96.000 παιδιά στον κόσµο κάτω των 15 ετών εµφανίζουν σακχαρώδη διαβήτη. Στην Ελλάδα αναφέρονται 7-10 νέες περιπτώσεις διαβήτη τύπου 1 ανά 10.000 παιδιά κάτω των 15 ετών ετησίως. Σύµφωνα µε τις προβλέψεις, οι αριθµοί αυτοί θα αυξηθούν τα επόµενα χρόνια.

Παράγοντες Κινδύνου

Ο διαβήτης τύπου 1 είναι µια αυτοάνοση ασθένεια. Αντισώµατα επιτίθενται σε κύτταρα του παγκρέατος που παράγουν ινσουλίνη καταστρέφοντάς τα και ο οργανισµός δεν µπορεί να παράγει πλέον αρκετή ινσουλίνη. Λόγω της ανεπάρκειας ινσουλίνης ο ασθενής εµφανίζει πολύ υψηλές τιµές γλυκόζης στο αίµα του. Γιατί το ανοσοποιητικό σύστηµα λειτουργεί ενάντια στα κύτταρα του ίδιου του οργανισµού είναι όπως και στα
περισσότερα αυτοάνοσα νοσήµατα ασαφές. Γενετικοί παράγοντες φαίνεται ότι παίζουν ρόλο όπως επίσης η εµφάνιση ιογενών λοιµώξεων και η ταυτόχρονη παρουσία άλλων αυτοάνοσων ασθενειών, όπως η κοιλιοκάκη.
Εξετάσεις και Διάγνωση.

Σε περίπτωση υποψίας παιδικού διαβήτη θα πρέπει οι γονείς να απευθυνθούν στονπαιδίατρό τους ή σε εξειδικευµένο παιδοενδοκρινολόγο. Ο γιατρός θα θέσει τα ακόλουθα ερωτήµατα:

Το παιδί σας είναι πολύ κουρασµένο πρόσφατα;
Χρειάζεται συχνά νερό ή διαµαρτύρεται συχνά για δίψα;
Βρέχεται το βράδυ ενώ ήταν ως τώρα στεγνό;
Έχει χάσει βάρος παρόλο που η όρεξή του είνα καλή ή και αυξηµένη τον τελευταίο
καιρό;
Διαµαρτύρεται για κοιλιακά άλγη;
Πάσχει άλλο µέλος της οικογένειας από σακχαρώδη διαβήτη;

Στη συνέχεια, ο γιατρός θα εξετάσει το παιδί και θα συστήσει ειδικές εξετάσεις για να διερευνηθούν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίµα και τα ούρα του. Ενδεχοµένως να ζητηθούν στη συνέχεια δοκιµασία ανοχής γλυκόζης (oGTT) καθώς και ανίχνευση ειδικών για τον διαβήτη αντισωµάτων.

Σε κάποιες περιπτώσεις η διάγνωση τίθεται µε την εισαγωγή του παιδιού στο νοσοκοµείο σε µια κατάσταση που ονοµάζεται διαβητική κετοξέωση και χαρακτηρίζεται από πολύ υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίµα, παρουσία κετονών στο αίµα και τα ούρα, ταχύπνοια, ναυτία, εµέτους, αφυδάτωση, όξινη µυρωδιά της αναπνοής, έντονη κόπωση και αδυναµία. Είναι µια κατάσταση δυνητικά απειλητική για τη ζωή και αντιµετωπίζεται µε χορήγηση υγρών και ινσουλίνης αφού γίνει εισαγωγή σε παιδιατρική κλινική.
Θεραπεία.

Αµέσως µετά τη διάγνωση του διαβήτη, τα παιδιά και οι γονείς τους θα πρέπει να κάνουν ειδική εκπαίδευση για τον Σακχαρώδη Διαβήτη. Μεταξύ άλλων, η εκπαίδευση περιλαµβάνει την τακτική µέτρηση των τιµών σακχάρου του αίµατος, πληροφορίες για τους υδατάνθρακες των τροφίµων που καταναλώνει το παιδί και τον υπολογισµό τους, τον υπολογισµό της ποσότητας ινσουλίνης που το παιδί χρειάζεται ανάλογα µε το φαγητό
του και τις τιµές γλυκόζης του καθώς και τη σωστή αντιµετώπιση πιθανών επειγουσών καταστάσεων που σχετίζονται µε τον Διαβήτη, όπως η αντιµετώπιση των υπογλυκαιµιών.

Ο διαβήτης τύπου 1 απαιτεί δια βίου ενέσεις ινσουλίνης (µε στυλό ινσουλίνης ή µε αντλία συνεχούς χορήγησης) επειδή το ίδιο το πάγκρεας δεν µπορεί πλέον να παράγει την απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης. Η χορήγηση γίνεται κατά κύριο λόγο µε τα γεύµατα του παιδιού αλλά όχι µόνο και η επιλογή της σωστής ποσότητας αποτελεί βασικό αντικείµενο της εκπαίδευσης σε συνεργασία µε τον παιδοενδοκρινολόγο του
παιδιού.

Πορεία της νόσου και πρόγνωση

Ο κύριος στόχος της ινσουλινοθεραπείας είναι η επίτευξη ιδανικά φυσιολογικών επιπέδων γλυκόζης στο αίµα για όσο το δυνατόν µεγαλύτερα χρονικά διαστήµατα ώστε να αποφευχθούν δευτερογενείς επιπλοκές που σχετίζονται µε τον Σακχαρώδη Διαβήτη, όπως η διαβητική νεφροπάθεια και αµφιβληστροειδοπάθεια, που όµως εξαιρετικά σπάνια συναντούµε στα παιδιά και τους εφήβους.

Μέχρι σήµερα δεν υπάρχει οριστική θεραπεία για τον Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1. Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητη η τακτική ιατρική παρακολούθησή των ασθενών καθώς και η επανεκπαίδευσή τους όταν αυτό κρίνεται σκόπιµο.

Παράλληλα οι εξελίξεις της τεχνολογιάς στην υπηρεσία των ασθενών µε διαβήτη είναι ταχύτατες και έχουν διευκολύνει πολύ την καθηµερινότητα και την ποιότητα ζωής τους. Σήµερα είναι διαθέσιµα συστήµατα παρακολούθησης και συνεχούς καταγραφής των τιµών της γλυκόζης µειώνοντας τον αριθµό των απαιτούµενων τρυπηµάτων για τη µέτρησή της στο δάχτυλο. Όσον αφορά τη θεραπεία, νέα είδη ινσουλινών µε διαφορετικό
χρόνο δράσης επιτρέπουν µεγαλύτερη ευελιξία στη θεραπευτική αντιµετώπιση και βέβαια η χορήγηση ινσουλίνης µέσω αντλίας προσφέρει πολλαπλά οφέλη στους µικρούς ασθενείς. Ο συνδυασµός των µέσων αυτών µε εξελιγµένα λογισµικά επιτρέπουν µικρότερη συµµετοχη και λιγότερους υπολογισµούς του ασθενούς, γονεϊκή παρακολούθηση ακόµα κι από απόσταση αλλά και αποφυγή επικίνδυνων υπογλυκαιµιών για το παιδί.

Η ρόλος των γονιών στη διαχείριση του διαβήτη κάθε µερά µαζί µε το παιδί ήδη από τη στιγµή της διάγνωσης είναι καθοριστικής σηµασίας. Θα χρειαστεί να αποκτήσουν καινούργιες συνήθειες στην καθηµερινότητά τους, να συµβουλεύουν και να εµψυχώνουν το παιδί αλλά και να του εµφυσήσουν την υπευθυνότητα στην αντιµετώπιση του διαβήτη ελέγχοντας παράλληλα την σωστή αντιµετώπισή του.